فصل 4 : علائم تغییر فرکانس و فواصل

1. دیز (Diese-Sharp) :


هرگاه علامت (#) به نت خاصی اشاره کند آن نت نیم پرده زیرتر باید اجرا شود.این علامت (#) به دو روش می تواند به نتی خاص اشاره کند ،در روش اول این علامت در سمت چپ نت قرار می گیرد که در این صورت به آن دیز عرضی می گوییم. محدوده اثر دیز عرضی در یک میزان و تا یک اکتاو می باشد.
در روش دوم این علامت بعد از کلید و قبل از کسر میزان ،روی خطوط حامل قرار می گیرد ،که در این حالت به آن دیز ترکیبی می گوییم و محدوده اثر آن در تمام میزان ها و تمام اکتاوها تا آخر قطعه می باشد.

در مثال زیر نمونه ای از کاربرد دیز عرضی را مشاهده می کنیم. همانطور که می بینید در مثال زیر نت G دیز شده است ،در میزان اول چون نت G اول دیز شده است ،نت G دوم نیز دیز اجرا می شود چون در همان میزان و در همان اکتاو است.در میزان دوم نت G دوم دیز است ولی این علامت بر نت G اول تاثیری ندارد ،چراکه این علامت فقط بر نت های هم نام و هم فرکانس بعد از خود اثر می گذارد. در میزان چهارم نت G اول دیز شده و تاثیر آن نت G سوم را نیز دیز کرده ولی نت G دوم چون یک اکتاو بالاتر است تاثیری نگرفته و به صورت طبیعی اجرا می شود.

در مثال زیر نمونه ای از کاربرد دیز ترکیبی را مشاهده می کنید ،همانطور که مشاهده می کنید تمام نت های F در تمام میزان ها و اکتاوها در مثال زیر دیز شده اند.

بیشتر بخوانیم
فصل 6 : گام ها (2)

دوبل دیز (Double Sharp) :

علامت دوبل دیز نت مربوطه را یک پرده زیر می کند.

نیم دیز (Half Sharp) :

این علامت نت مربوطه را یک چهارم پرده زیر می کند ،البته توجه داشته باشید که در موسیقی غربی یک چهارم پرده تقریبا هیچ کاربردی ندارد و این نوع فاصله معمولا در موسیقی خاورمیانه دیده می شود. در موسیقی ایران به نیم دیز (سری-sori) می گویند و با علامت () نشان داده می شود.

2. بمل (Bemol-Flat) :


هرگاه این علامت (b) به نت خاصی اشاره کند آن نت نیم پرده بم تر باید اجرا شود. علامت بمل نیز مانند علامت دیز ،هم بصورت عرضی و هم به صورت ترکیبی کاربرد دارد. محدوده اثر این علامت در حالت عرضی و ترکیبی مانند علامت دیز است با این تفاوت که این علامت نت مربوطه را نیم پرده بم می کند.

دوبل بمل (ِDouble Flat) :

علامت دوبل بمل نت مربوطه را یک پرده بم می کند.

نیم بمل (Half Flat) :

این علامت نت مربوطه را یک چهارم پرده بم می کند.البته توجه داشته باشید که در موسیقی غربی یک چهارم پرده تقریبا هیچ کاربردی ندارد و این نوع فاصله معمولا در موسیقی خاورمیانه دیده می شود.در موسیقی ایران به نیم بمل (کرن-Koron) می گویند و با این علامت ( ) نشان داده می شود.

3. بکار (Becarre-Natural) :

علامت بکار، تاثیر دیز و بمل را خنثی می کند و نت را به حالت طبیعی خود بازمی گرداند.

 

4. فواصل (Intervals) :

به مقدار دوری یا نزدیکی (زیر یا بم) 2 نت از یکدیگر در موسیقی فاصله (Interval) گویند.فاصله همیشه از 2 نت تشکیل شده است و می تواند در جهت بالا و یا پایین خطوط حامل حرکت کند. برای شمارش فاصله 2 نت از یکدیگر کافیست نت های مابین نت اول تا نت دوم را بشماریم. برای نمونه در مثال زیر نت F فاصله چهارم نت C است.

بیشتر بخوانیم
فصل 5 : گام ها (1)

در مثال زیر نت B فاصله هفتم نت C است:

توجه داشته باشید که به فواصل بزرگتراز  فاصله هشتم ،فواصل ترکیبی و به فواصل کوچکتر یا مساوی با هشتم ،فواصل ساده می گویند.

فواصل ملودیک و هارمونیک:

هرگاه 2 نت تشکیل دهنده یک فاصله به صورت هم زمان اجرا شوند ،به آن فاصله هارمونیک و هرگاه به صورت غیر هم زمان اجرا شوند ،به آن فاصله ملودیک گویند.

فواصل آنارمونیک (Enharmonic Intervals) :

فواصل آنارمونیک فواصلی هستند که از نت های آنارمونیک ساخته شده اند. نت های آنارمونیک ،نت هایی هستند که اسامی متفاوت ولی صدای مشابه دارند مانند نت #C و نت Db .

انواع فاصله:

1-فواصل بزرگ و کوچک (Manjor & Minor intervals) :

فواصل دوم ،سوم ،ششم و هفتم فواصلی هستند که هم می توانند یک فاصله بزرگ باشند و هم می توانند یک فاصله کوچک باشند. برای مثال فاصله نت E-F یک فاصله دوم کوچک است زیرا از یک فاصله نیم پرده ای ساخته شده است و فاصله نت F-G یک فاصله دوم بزرگ است زیرا از یک فاصله یک پرده ای ساخته شده است ،بنابر این:

اگر در فاصله دوم ، فاصله تشکیل دهنده نت اول تا دوم 1 پرده باشد آن را دوم بزرگ و اگر 0/5 پرده باشد دوم کوچک می نامیم.

اگر در فاصله سوم ، فاصله تشکیل دهنده نت اول تا دوم 2 پرده باشد آن را سوم بزرگ و اگر 1/5 پرده باشد سوم کوچک می نامیم.

اگر در فاصله ششم ، فاصله تشکیل دهنده نت اول تا دوم 4/5 پرده باشد آن را ششم بزرگ و اگر 4 پرده باشد ششم کوچک می نامیم.

بیشتر بخوانیم
فصل 3 : ضرب و میزان

اگر در فاصله هفتم ، فاصله تشکیل دهنده نت اول تا دوم 5/5 پرده باشد آن را هفتم بزرگ و اگر 5 پرده باشد هفتم کوچک می نامیم.

 

 

2-فواصل درست (Perfect Intervals) :

فواصل اول ،چهارم ،پنجم و هشتم را فواصلی هستند که می توانند فاصله درست باشند.

فاصله اول درست یا اونیسون (Unison) وجود فیزیکی ندارد و فقط در تئوری کاربرد دارد.

فاصله چهارم درست 2.5 پرده است.

فاصله پنجم درست 3.5 پرده است.

فاصله هشتم درست یااکتاو6 پرده است.

 

 

3-فواصل افزوده (Augmented Intervals) :

هرگاه به فواصل درست و یا بزرگ نیم پرده اضافه کنیم ،فاصله حاصله یک فاصله افزوده است. اضافه کردن نیم پرده می تواند با دیز کردن نت بالایی فاصله و یا بمل کردن نت پایینی فاصله انجام شود.

 

 

4-فواصل کاسته (Diminished Intervals) :

هرگاه از فواصل درست یا کوچک نیم پرده کم کنیم ،فاصله حاصله یک فاصله کاسته است.

 

 

اشتراک گذاری:

دیدگاهتان را بنویسید